Thổ dân Ashaninka buộc phải rời bỏ quê hương vì biến đổi khí hậu

by Nguyễn Ngọc Anh | 12/08/2024 | Lượt xem: 69

Từ trên một ngọn đồi trơ trọi, ông Tsitsiri Samaniego, một người lãnh đạo thổ dân Ashaninka, nhìn xuống vùng đất tổ tiên để lại, trải dài đến tận chân trời. San Miguel Centro Marankiari, ngôi làng của ông tại Amazon, Peru, đang đối diện với những thách thức nghiêm trọng do biến đổi khí hậu.

ong-tsitsiri-samaniego-khao-sat-thung-lung-perene-tu-mot-suon-nui

Ông Tsitsiri Samaniego khảo sát thung lũng Perene từ một sườn núi. Ảnh: Neil Giardino

Các cánh rừng trước đây che phủ nay đã bị thay thế bởi những mảnh đất canh tác. Dòng sông Perene, chảy qua thung lũng bên dưới, bị ô nhiễm nghiêm trọng do các chất thải nông nghiệp. Ngay cả những cây trồng quen thuộc như sắn cũng bị héo úa, nhiễm bệnh, không còn cho năng suất như trước.

Đứng trước những thách thức từ sự phát triển và biến đổi khí hậu, ông Tsitsiri nhận ra rằng vùng đất tổ tiên để lại không còn đủ khả năng cung cấp lương thực cho cộng đồng. Ông buộc phải chấp nhận thực tế đau lòng rằng có thể trong tương lai, con cháu ông sẽ không còn gắn bó với mảnh đất này.

Suy thoái đất đai và khan hiếm nguồn tài nguyên

Dưới bóng cây cọ, ông Tsitsiri xem xét bản đồ khu vực Amazon rộng lớn ở phía Đông Peru. Ông nhận thấy rằng di cư có thể là giải pháp duy nhất cho cộng đồng mình. Tuy nhiên, rời bỏ quê hương là một quyết định khó khăn và phức tạp, xuất phát từ những hoàn cảnh ngoài tầm kiểm soát.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, gần một nửa số người bản địa ở Mỹ Latinh đã buộc phải rời bỏ quê hương để đến các khu vực đô thị do đất đai suy thoái, mất đi lãnh thổ, biến đổi khí hậu và xung đột. Chuyên gia Pablo Escribano từ Tổ chức Di cư quốc tế cho biết, mặc dù người bản địa chỉ chiếm 6% dân số toàn cầu, nhưng họ quản lý tới 80% đa dạng sinh học còn lại của hành tinh. Chính vì vậy, họ đặc biệt dễ bị tổn thương trước tác động của biến đổi khí hậu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh lương thực.

Làng của ông Tsitsiri bị bao quanh bởi những người dân di cư từ dãy Andes, dần dần lấn chiếm lãnh thổ của người Ashaninka. Những người nông dân mới đến đã phá rừng để trồng cam quýt, bơ và cà phê, làm thay đổi chu kỳ mưa và mang đến nắng nóng, hạn hán cho ngôi làng. Điều này khiến cây sắn và chuối cằn cỗi, thực phẩm và nước sạch trở nên khan hiếm, gia tăng căng thẳng với những người dân xung quanh.

Chỉ trong năm 2022, khu vực Amazon của Peru đã mất hơn 144.682 ha rừng do hoạt động nông nghiệp quy mô nhỏ, làm tăng nguy cơ suy thoái môi trường và ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của người dân bản địa.

Nỗ lực tìm nơi tái định cư mới

Để tìm một nơi tái định cư mới cho cộng đồng, ông Tsitsiri đã thực hiện hành trình đến khu vực Ucayali phía Đông Amazon, một khu vực cách xa làng hàng trăm km. Ở đó, ông xác định được một số nghìn ha đất hoang gần các cộng đồng Ashaninka khác dọc theo sông Sheshea. Ông hy vọng sẽ có thể di dời dân làng đến đó và từ từ thiết lập một cuộc sống mới.

Tuy nhiên, việc di dời không hề dễ dàng. Ucayali, dù còn nhiều khu rừng nguyên vẹn, nhưng cũng là nơi diễn ra buôn bán cocaine, khai thác gỗ và khai thác mỏ bất hợp pháp. Ngoài ra, còn có những rào cản về thủ tục pháp lý.

Mặc dù vậy, ông Tsitsiri không nản lòng. Ông dự định sẽ bắt đầu đưa dân làng đến Ucayali từng đợt từ cuối năm nay. Gần đây, ông đã đưa gia đình đến đó để thiết lập một nơi trú ngụ mới, hy vọng sẽ mở ra tương lai tốt đẹp hơn cho cộng đồng của mình.

-----------------------------------------------------------

Bạn đọc quan tâm đến thị trường BĐS Nông nghiệp có thể tham khảo bộ tài liệu dưới đây:

1. Bộ Tài liệu của sự kiện 2023 về Nông nghiệp (Bản cứng 2 quyển = 890.000 đ)

2. Danh mục các dự án kêu gọi đầu tư liên quan đến Nông nghiệp toàn quốc (bản mềm tải về = 2.500.000 đ)

Quét mã QR bên dưới để chuyển khoản.